Bitlis'in Coğrafi Yapısı ve iklimi

Bitlis İlinin genel olarak yüzölçümü 6.706 km2 dir. Bu rakama Bitili İli sınırları içerisinde kalan Van Gölünün 1.876 km2 lik kısmıda dahil edildiği takdirde toplam olarak İlin yüzölçümü 8.582 km2 olmaktadır.

Bu duruma göre Bitlis İli 410 33 - 430 11' Doğu Boylamları 370 54'- 380 58' Kuzey Enlemleri arasında yer almaktadır. İlin en doğu hudut noktasından en batı hudut noktasına kadar 144 en kuzey noktasından en güney noktasına 120 km'dir.

Bitlis  Doğu Anadolu Bölgesinin Yukarı Fırat ve Yukarı Murat bölümlerinin sınırı üzerinde bulunan bir ilimizdir.

Bitki Örtüsü

Karasal iklimin sürdüğü ilde hakim Bitki örtüsü step ve bozkırdır.Bunlar yağışların bol olduğu dönemde yeşeren yazın kuraklık ve sıcaklıkla birlikte kuruyan otlardan oluşur.Bitki örtüsü bakımından çayır otlak ve meraların geniş yer tuttuğu yayla görünümündedir.Yüksek kesimlerde yağışların artması ile genellikle meşe ağaçlarından oluşan orman koruluklarına rastlanır.Bu ormanların yörenin insanları tarafından bilinçsizce tahrip edilmesi ve yakacak odun olarak kullanılması nedeniyle Gün geçtikçe azalmaktadır.Sulak yerlerde kavak söğüt ağaçlarıylaelmaarmutcevizdut ağaçları çok sayıda vardır.İlimizde son yıllarda yapılan ağaçlandırma çalışmalarında önemli mesafeler alınmıştır.

Bitlis İlinin İklimi

Deniz seviyesinden 1545 metre yükseklikte bulunan İlimize kış erken gelir geç gider.Kışın çok Kar yağar kışları soğuk ve kar yağışlı yazları ise kısa sürer sıcak ve kurak geçer.Karasal iklim özelliğini gösterir.Yıllık Sıcaklık ortalaması 9.7 C dir.En sıcak Ay Temmuz en soğuk ay ise Ocak'tır. Meterolojik verilere göre İldeki yıllık sıcaklık farkı 15.5 C0 civarındadır.Van Gölü çevresinde bulunan AdilcevazAhlatveTatvan ilçelerinde kış daha yumuşak geçer.Bitlis ili yurdumuzun en çok kar yağışı alan bölgesidir.

Bitlis İli deniz seviyesinden 1545 metre yüksekliktedir. AraziAnadolu yaylasına nazaran daha yüksek ve daha girintili çıkıntılıdır arazisinin % 71'i dağlık % 3'ü               yayla %104'ü ova %156'sı dalgalı olup değişik bir topografisi vardır. Bundan da anlaşılacağı üzere Bitlis İli Doğu Anadolu Bölgesinin en dağlık bir yerini teşkil etmektedir. Hatta Hizan ve Mutki İlçelerinde hiç ova bulunmamakta ve dağlık arazinin oranı % 90'ı geçmektedir. Ancak Adilcevaz ve Ahlat İlçeleri nispeten az dağlıktır. Buna mukabil ova olan sahalar bilhassa Adilcevaz'da daha fazladır.

Bitlis'te arazide üçüncü zaman MİOSEN devrine kadar orojenik hareketler vuku bulmuştur. Bu devirdoe başlayan volkanik hadiselerbirçok fay ve çöküntülerinbüyük göllerin teşekkülüne sebep olmuştur. 3050 metre yüksekliğindeki Nemrut Dağı 4434 metre yüksekliğindeki Süphan Dağı üçüncü zaman indifai olaylarının tabi abideleridir. Süphan ve Nemrut Dağlarının çevrelediği kısımlarda Fomeroller ve sıcak Su kaynakları mevcuttur.

Bu toprakların son orojenik ve volkanik olaylarla sarsılmış olmasıarazinin parçalnmasını sağlamıştır. Bu durumda depremlerin varlık şartlarını hazırlamış olduğundanBitlis'te deprem oldukça fazladır.Çöküntü sahalarında sular birikerek geniş göller meydana getirmiştir. Arin Gölü ve Türkiye'nin en büyük krater gölü olan Nemrut Gölü bu tarz göllerdir. Gerek göllerin gerek ovaların yüzeyi deniz suyu seviyesinden çok yüksektir. İlin bazı önemli dağları Van Gölünü Güneyden çevirir.

Bitlis İli dağlık bir sahayı kapladığı için ova yok denecek kadar azdır.Ahlat Ovasıyla bir düzlük gibi Bitlis'in Kuzeydoğusundan Van Gölüne doğru uzayan Rahva Ovasından başka büyük düzlüklere rastlanmaz.

Adilcevaz ve Ahlat Ovası bölgenin en bereketli ovasıdır. Van Gölü sahili boyunca uzanmıştır. Ova meyveliktir ve suları boldur.

Dağlar

Güneydoğu torosları uzantısı şekilinde olan ve ili çevreleyen dağlar yükseklikleri 2000 metreyi aşmaktadır.ilin doğusunda Süphan 4058 metre ile Türkiyenin ikinci büyük dağıdır.Süphan dağı üzerinde 400 metre çapında krater bir Göl bulunmaktadır. Nemrut Dağı ülkemizde en son faaliyete geçen volkanik dağdır. Nemrut volkanık bir yapıya sahiptir1441 ile 1443 tarihleri arasında faaliyete geçerek lavlar 60 km güneye atmıştır.yüksekliği 3050 metere olan dağın üzerinde Türkiyenin en büyük krater gölü bulunmaktadır. Bitlis ilindeki diğer dağlar güney torosların devamı olan sıra dağlarSini dağı(2730) Kırımızıtaş tepe ( 2607) karataş tepe ( 2609 ) Handağı tepe (2433 ) bulunmaktadır

Ova Plato ve Yaylalar

Arazinin % 71 kaplaya kısımın eteklerinden yer alan küçük düzlükler şekilindeki ovalar ve platolar genelikle dar ve uzun bir görünüm sergiler.Bitlis İlininde ova platolar yok derecek kadar azdırAhlat ovası ve Bitlis ve Tatvan arasında yer alan Rahva ovası ile Adilcevaz İlçesinden Erciş İlçesine doğru ve Vangölü çevresinde bulunan dar ve uzun ovaların dışında başka düzlüklere yok denecek kadar azdır. Bitlis İlinin % 3 nü kaplayan yaylalar ile % 16 kaplayan Platolar Van gölünden 200-300 metre yükseklikteki volkanik yapılı düzlüklerdir.

Yaylalar

Bitlis ilinde bulunan yaylalar şunlardır ;

Merkezde Avasor Susana Haydarderesi Adilcevaz İlçesinde Süte ve Suphan Ahlat İlçesindeNemrut Kuşhane Uluder ve Nemrut Güroymak İlçesinde Çıtak Duap ve Şen Hizan İlçesinde Örenlipanor Mutki İlçesinde Harik ve meydan Tatvan İlçesinde ise Nemrut yaylası bulunmaktadır.