Genel Konumu:

Osmancık, il merkezine 56 km’dir. Çorum- Kargı ile Samsun- İstanbul yollarının kavşak noktasındadır. Yüzölçümü 1.403 km2 olup denizden yüksekliği 430m’dir. Kuzeyde Kargı, kuzey batıda Tosya, kuzey doğuda Vezir köprü, doğuda Gümüşhacıköy, batıda İskilip, güneyde Dodurga ve Laçin ilçeleri ile çevrilir.

Osmancık’ın toplam nüfusu 56.296’dır. Şehir merkezinin nüfusu 30.438 kişidir. 59 köyde 23.946 kişi, Başpınar beldesinde bin 912 kişi yaşamaktadır. Nüfus yoğunluğu 37’dir. İlçede 18 mahalle bulunmaktadır.

Tarihçesi:

Osmancık’ın bilinen sakinlerinden Hititler, Kızılırmak yaygı içindeki yörelerden uygarlık kurmuşlardır. Osmancık ( Kandibed ) Kalesi bu dönemde yapılmıştır. Bu yöre daha sonra İyon, Frigya ve Pers yönetiminde kalmıştır. Osmancık çok eski dönemlerden beri yerleşim yeridir.

Osmancık’ın bilinen ilk ismi Pimuliza’dır. Büyük İskender’in Anadolu’yu istilasından sonra Pontus Kralı Minthridates zamanında birkaç kez tahrip edilmiş, daha sonra Amasya tekfuru burasını komutanlarından Aflan’ın yönetimine bırakmıştır. Bundan dolayı kentin adı Aflanos olmuştur.

11.y.y.’dan itibaren Oğuz boyları Anadolu’ya girmişler, 1075 yılında Melik Ahmet Gazi Çorum’u Bizanslılardan aldıktan sonra Alayuntlu Boyundan Sorgun Oymağı Beyi Şerafettin Osman Gazi’yi kente emir olarak atamıştır. Osmancık adının buradan kaynaklandığı söylenir. Ancak Osmanlı devletinin kurucusu Osman Gazi’nin burada doğmuş olmasından kaynaklandığı hususunda ulusal ve yabancı kaynaklar fikir birliği içindedir.

Danişmendlilerden sonra Osmancık Anadolu Selçuklu Devletinin yönetimine geçmiştir. Kadı Burhaneddin Beyliğinin egemenliğinde kalan Osmancık, Yıldırım Beyazıt zamanında 1393 yılında Osmanlıların yönetimine girmiştir. 
Önce Amasya’ya bağlı kaza iken 1864’te Yozgat’a bağlanmış ise de 1894 yılından itibaren Çorum’a bağlı bir ilçe statüsündedir.

Coğrafi durumuna gelince Osmancık arazisi oldukça arızalıdır. Kızılırmak’ın meydana getirdiği vadi ve bu vadiye paralel sıradağların andıracak irili ufaklı tepe ve dağların aynı yöne uzandıkları görülür. Bu dağların en önemlileri Çal ve Ada dağlarıdır. Çal dağlarının en yüksek yeri büyük Çal 1750 m’dir. Ada dağı serisinin en yüksek yeri Dede Çal 1770 m olup İnegöl Dağının zirvesi de 1864 m.’dir.

Coğrafyası:

Kızılırmak, Osmancık’ın can damarıdır. İlçe hudutları içindeki uzunluğu 80 km.’dir. Kavşak Çayı, İncesu Deresi, Karalar ve yukarı Zeytin Dereleri Kızılırmak’a dökülür. Osmancık, İç Anadolu ve Karadeniz arasında geçiş iklimine sahip olduğundan ılımandır. Yazlar sıcak ve kurak kışlar ise ılık ve yağışlıdır. Yağışlar genellikle İlkbaharda görülür.

Yıllık ortalama yağış miktarı 383 m3 civarındadır. Bitki örtüsü olarak dağlık bölgelerde çam, meşe ve ardıç ormanları bunların dışında kalan yerlerde stepler bulunmaktadır.

Ekonomisi:

Osmancık’ın ekonomik gelişimi yenidir. Şehrin merkezinden geçen E-80 karayolu ( İstanbul yolu ), gelişimi hızlandırılmıştır. 
Osmancık’taki 14 tuğla ve kiremit fabrikası, ilçe sanayinin ölçüsüdür. Bu fabrikalarda 1.500 işçi çalışmaktadır. 450 işçi istihdam eden bir tekstil fabrikası, iki adet süt ürünleri ve 6 çeltik fabrikası faaliyet göstermektedir.

İlçe Esnaf ve Sanatkarlar Odasına ve Nakliyeciler Odasına kayıtlı 3.635 esnaf faaliyet göstermektedir. Bu durum bile ilçenin ticaret hacmin konusunda bir fikir vermektedir. Yaylabaşı ve Kumbaba köylerinde zengin linyit yatakları vardır. Kızılırmak vadisi verimli tarım alanıdır. Ekilebilen arazi 26.772 hektardır. Kızılırmak’ın geçtiği 26 köyden en önemli ürün çeltiktir. Buğday, Şekerpancarı da önemli yer tutar.

Osmancık’ta hayvancılık, besin hayvancılığı ve süt üretimi de önemli bir boyuttadır. 20 bin civarında büyükbaş, 42 bin civarında küçükbaş hayvan bulunmaktadır.

Sağlık Kuruluşları:

Osmancık’ta sağlık kuruluşları olarak yüz yatak kapasiteli Devlet Hastanesi ve yirmibeş yatak kapasiteli S.S.K Hastanesi bulunmaktadır. 2 tanesi ilçe merkezinde 5 de köylerde olmak üzere 7 sağlık ocağı vardır. Sağlık kuruluşlarında 7 uzman doktor 18 pratisyen dr., 18 hemşire, 20 ebe, 26 sağlık memuru görev yapmaktadır.

Eğitim Kurumları:

Osmancık’ta eğitim kurumlarını Cumhuriyet öncesinden beri bulunması dikkat çekicidir. Akşemseddin, İmaret, Mukbil Ağa, Kadı Ferahşah, Kızılhasanzade Medreseleri bunun delilidir.İlçede şu anda eğitim kurumlarının tamamı ilköğretim ve liselerden oluşmaktadır. İlçe merkezinde 11 ilköğretim okulu ve 5 tane lise ve meslek lisesi bulunmaktadır. İlçeye bağlı 39 köyden 15 tanesinde ilköğretim, diğerlerinde ilköğretimin birinci kademesi (ilkokulu) vardır.

Osmancık’ta 1967 yılında kurulan İlçe  Halk Kütüphanesi’nde 12 bin kitap bulunmaktadır. 
Osmancık, önemli ilim, devlet ve gönül adamlarının makamıdır. Koyun Baba, Baltacı Mehmet Paşa, Akşemseddin, Koca Mehmet Paşa ilk akla gelen isimlerdir.

Osmancık’ta belediye teşkilatı Cumhuriyetten önce kurulmuştur. İlçede 1948 yılından beri elektrik ve su şebekesi mevcuttur. İtfaiye teşkilatı vardır. 1949 yılından beri imar planı uygulanmaktadır.

Turizm:

Osmancık’ta turizme zemin hazırlayan önemli tarihi yapılar vardır. Koyun Baba Türbe ve Zaviyesi, Koyun Baba Köprüsü, Kandiber Kalesi, İmaret Camii, Akşemseddin Cami, Baltacı Mehmet Paşa Çeşmesi en önemli ve görülmeye değer tarihi yapılardır.