MALATYA İLİMİZ
MALATYA İLİMİZİN HEKIMHAN İLÇESİ
ANA SAYFA MALATYA HEKIMHAN
Hekimhan, M.Ö. 2. yüzyıl ile M.S. 14. yüzyıl arasında yoğun olarak kullanılan İpek Yolu - Bakır Yolu güzergahında bulunmuş, Malazgirt Zaferi ile birlikte Selçukluların hakimiyetine girinceye kadar, Hititler, Asurlular, Urartular, Medler, Persler, Romalılar ve Bizanslıların hakimiyeti altında kalmıştır.
13. yüzyılda bölge Selçukluların hakimiyetinde iken, devrin ünlü doktorlarından Ebu-l Hasan El Hekim tarafından ilçe merkezinde bulunan, bugün Taşhan olarak bilinen han yaptırılmıştır. 'Han-ı Hekim' olarak anılan bu han daha sonrasında kurulacak ilçeye 'Hekimhan' olarak ad olmuştur.
Hekimhan toprakları, Selçuklulardan sonra, Osmanlı Devleti’nin hâkimiyetine girmiştir. İlçenin, ilçelik vasfından önce bir yerleşim yeri olarak önem kazanması, Osmanlı Devleti’nin Duraklama döneminde, 1656 - 1661 yılları arasında Köprülü Mehmet Paşa tarafından, içerisinde bulunan Han’ın, askeri amaçlı onarılması sürecine rastlamaktadır. Bu dönemde Selçuklulardan kalma Han’a ek olarak 2. bir kısım ve aynı dönemde bugün de varlığını koruyan ve ilçemiz açısından tarihi bir önem taşıyan, Köprülü Mehmet Paşa Camii yaptırılmıştır.
Diyarbakır vilayeti, Malatya Sancağı Akçadağ Nahiyesine bağlı köy olan Hekimhan, 18 Haziran 1921 tarihinde T.B.M.M 1. Dönem 39. İçtimada görüşülerek, 1 Temmuz 1921 tarihinden geçerli, Hasançelebi ve Gelengeç bucakları birleştirilip ve merkezi Hekimhan Kasabası olmak üzere ilçelik statüsü kazanmıştır.
COĞRAFİ KONUMU, İKLİM, BİTKİ ÖRTÜSÜ:
Hekimhan, Doğu Anadolu bölgesinin 'Yukarı Fırat' bölümünde yer alan ilçenin; doğusunda Arguvan, batısında Kuluncak ve Darende, güneyinde Yazıhan ilçeleri ile kuzeyinde Sivas iline bağlı Kangal ilçesi ile çevrilidir.
Coğrafi açıdan dağlık ve engebeli bir yapıya sahip olan ilçe; 1794 km2 yüzölçümü ile Malatya ilinin en geniş ilçesidir. İlçe merkezi 1040 m. rakıma sahip olup, bağıllarına göre alçak bir konumda bulunur. İlçenin en yüksek noktası (2680 m.) Yamadağı’dır. İlçede tipik karasal iklim hüküm sürmekte olup, yazlar sıcak ve kurak, kışlar kar yağışlı ve soğuk geçer. Hakim bir bitkisi bulunmamakla birlikte; bozuk baltalık meşelik, ardıç ve alıç bitki örtüsünü oluşturur.
EĞİTİM VE OKURYAZARLIK ORANI, OKUL SAYISI:
2014 yılı itibarı ile ilköğretim kurumu olarak ilçe merkezi, ve mahallelerde toplam 1 Anaokulu, 14 İlkokul ve 8 Ortaokul bulunmaktadır. Bu okullardan 9’u birleştirilmiş sınıflı ilkokuldur. İlköğretim okullarında, okul öncesi dahil, 1986 öğrenci eğitim ve öğretim görmektedir.
İlçemizde ortaöğretim kurumu olarak 1 anadolu lisesi, 1 anadolu imam hatip lisesi, 1 anadolu teknik lisesi ve METEM, 2 çok programlı lise ve 1 genel lise olmak üzere toplam 6 ortaöğretim kurumu mevcuttur. Genel lise kademeli olarak 2 yıl içerisinde kapanacak olup; bu kurumlarda toplam 686 öğrenci eğitim ve öğretim görmektedir.
İlçemizde iki adet yatılı bölge ortaokulu mevcut olup; 75.Yıl İMKB Yatılı Bölge Ortaokulu Pansiyonunda, 68 kız öğrenci, 71 erkek öğrenci olmak üzere 139 ilköğretim öğrencisi, Kurşunlu Yatılı Bölge Ortaokulu Pansiyonunda 24 kız öğrenci, 28 erkek öğrenci olmak üzere 52 ilköğretim öğrencisi barınmaktadır.
Ortaöğretim olarak Hekimhan Lisesi 144 kapasiteli Kız Pansiyonunda 78 kız öğrenci ve Hekimhan Anadolu İmam Hatip Lisesi 144 kapasiteli erkek pansiyonunda 122 öğrenci barınmaktadır.
İlçe nüfusunun % 95‘si okur - yazar olup, yüksek tahsil yapanların sayısı fazladır.
SAĞLIK İLE İLGİLİ BİLGİLER:
İlçe merkezinde 30 yataklı bir devlet hastanesi bulunmakta olup, hastanede; 2 Diş Hekimi ve 2 Pratisyen Hekim, 2 Uzman Doktor olmak üzere toplam 91 personel görev yapmaktadır. İlçemizde acil kazalara müdahale etmek için 112 Acil servis istasyonu bulunmaktadır. İlçemizde 3 adet ASM ve Güzelyur, Kocaözü, Girmana, Basak, Ballıkaya, Yukarı Selimli ve Akmağara Mahallelerinde 7 sağlık evi bulunmakta olup, 4 tanesi faal durumdadır.
İLÇEYE BAĞLI MAHALLE SAYISI:
İlçede yerleşim genel olarak. İlçe merkezine bağlı 64 mahalle muhtarlığı bulunmaktadır.
İLÇEDE BULUNAN BELEDİYE SAYISI:
İlçemizde bir belediye (İlçe Belediyesi )bulunmaktadır.
ULAŞIM:
İlçenin Malatya ile bağlantısını sağlayan yol asfalt olup, aynı zamanda ''Malatya-Sivas Karayolu'' olarak kullanılmaktadır. İlçenin ulaşımında demir yolu, özellikle yolcu taşımacılığı ve maden cevheri nakliyatı bakımından önemli bir yere sahiptir. Maden cevheri nakliyatı bakımından Hekimhan Garı Türkiye’nin 11. garı durumundadır.
EKONOMİK DURUM VE GEÇİM KAYNAKLARI:
1953 yılında Bilfer madencilik Şirketi ilçede mevcut demir madenlerini işletmeye başlayınca İlçede önemli ölçüde istihdam alanı açılmıştır.1978 Yılında Demir Çelik İşletmeleri Genel Müdürlüğüne devredilmesi sonucu bu sahadaki çalışmanın daha genişletilmesi iş kapasitesini arttırmıştır. Son yıllarda kayısı üretimine önem verilerek fazla miktarda kayısı üretimi ve bu ürünün de iç ve dış piyasada iyi para etmesi nedeniyle ilçede ekonomik durum nispeten düzelmiş halkın geçim standarttı normal seviyeye ulaşmıştır.
İlçede sanayi yok denecek kadar azdır. Şimdilik faaliyet gösteren birkaç tamir atölyesi ve marangoz atölyesi, tuğla fabrikası Kayısı işletme tesisi bulunmaktadır.
Nüfusun büyük bir bölümü tarım ve hayvancılıkla uğraşmaktadır, geri kalan kısmı ise sanat ve ticaret ve taşımacılıkla uğraşmakta yada memur ve işçi olarak yaşamını sürdürmektedir.
YERALTI VE YERÜSTÜ ZENGİNLİKLERİ :
İlçemize bağlı Deveci köyünde yer altı zenginleri bakımından Demir ve Krom madeni bulunmaktadır.
GEZİLEBİLECEK YERLER:
Tarihi Taşhan, Tarihi Köprülü Mehmet Paşa Camii, Girmana Kanyonu, Yamadağı ve Yamadağı Kayak Merkezi, Hasançelebi Ilıca Mesire Alanı, Şıpşıpı, Kocaözü Göz Mesire Yeri, Dipsiz Göl Mesire Yeri, Yücekaya, Boğazgören (Çırzı) Hitit Yazıtı, Çimenlik Kalesi, Yayladamı Mahallesindeki Yayladamı 1 ve Yayladamı 2 Tümülüsü, Sürbelıan mesire yerleri ve Kaletepeler gezilip görülecek yerlerin başında yer alır.
BAĞLI MAHALLELER:
Bağyolu , Budaklı, Karşıyaka, Karadere, Taşbaşı, Bahçelievler, Turgut Özal, Fatih Şehit Mehmet Fethi Akyüz, Yeni, Mimarsinan Köprülü Mehmet Paşa, Hasançelebi, Güzelyurt, Girmana, Kurşunlu, Kocaözü Aksütlü, Aşağısazlıca, Akmağara ,Ballıkaya ,Başkavak, Basak, Başkınık ,Bahçedamı, Boğazgören, Beykent,,Çanakpınar, Çulhalı, Çimenlik Dereköy, Davulk, Deveci, Delihasanyurdu , Dikenli, Dikili, Dumlu, Dursunlu, Güvenç, Güzelyayla, Haydaroğlu, Hacılar, Işıklı, İğdir, Kavacık, Karaköçek, Karapınar Karslılar,Kozdere, Köylü , Mollaibrahim, Salıcık, Sarıkız, Saraylı, Söğüt, Taşoluk, Uğurlu, Yayladamı, Yeşilköy ,Yağca, Yeşilkale, Yeşilpınar, Y.Selimli, Y.Sazlıca Mahallesi.
Kaynak : hekimhan.gov.tr